Muszę się z Tobą czymś podzielić. Nie ma siły, decyzja zapadła.
Wyobraź sobie, że przyszła do mnie niedawno Klientka: lekarz, prezes Zarządu spółki medycznej, prywatnie mama dwójki dzieci, żona i pewnie jeszcze klika funkcji w jednej niewinnej osobie. Już za coś takiego powinni dawać medal…Ale
Przyszła i przyniosła odwołanie oraz skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na rozstrzygnięcie postępowania konkursowego.
Nic dziwnego wszak. To co było zaskakujące, to że przedłożone mi dokumenty sporządzone były przez podmiot profesjonalny (bez znaczenia czy radcę czy adwokata), który widać było, nie „czuje” postępowań odwoławczych, prezentując w tej mierze ograniczoną elokwencje.
Uzasadnienie podniesionych środków prawnych, w tym szczególnie skargi, było bowiem sporządzone – delikatnie mówiąc – nietrafnie, co zdecydowanie zmniejsza szanse na jej powodzenie przed sądem.
Ten brak trafności wskazywanych zarzutów opierał się przede wszystkim na niezrozumieniu specyfiki postępowań odwoławczych na rozstrzygniecie konkurs NFZ, w tym braku rozeznania charakteru prawnego sprawy wszczętej z chwilą wniesienia odwołania, kolejno zaś skargi.
Dlatego postanowiłem, że w krótkich żołnierskich słowach, przypomnę Ci przepisy i regulacje odnoszące się do składanych odwołań, a kolejno skarg do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Pierwsza sprawa: przyjmuje się, że postępowanie zainicjowane odwołaniem jest w istocie postępowaniem administracyjnym, kończącym się wydaniem decyzji administracyjnej, pełniącym funkcję postępowania kontrolnego w stosunku do postępowania w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.Odwołanie jako środek zaskarżenia służy, co do zasady, weryfikacji zaskarżonego rozstrzygnięcia, umożliwiającej jego wzruszenie. Z przepisu art. 154 ust. 1 u.ś.o.z. wynika, że przedmiotem kontroli w postępowaniu administracyjnym, wszczętym odwołaniem jest rozstrzygnięcie wydane w postępowaniu w sprawie zawarcia umowy, polegające na dokonaniu wyboru świadczeniodawców, z którymi zostaną zawarte umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, a tym samym wskazujące świadczeniodawców, którzy nie zostali zakwalifikowani do zawarcia takich umów.
Sprawa druga: wniesienie odwołania od rozstrzygnięcia konkursu ofert otwiera fazę administracyjną postępowania, albowiem do tego czasu postępowanie w sprawie zawarcia umów ze świadczeniodawcami prowadzone na podstawie tej ustawy, nie jest postępowaniem administracyjnym w rozumieniu k.p.a. Sprawa o zawarcie umowy o udzielanie świadczeń staje się sprawą administracyjną z chwilą złożenia przez świadczeniodawców odwołania w trybie art. 154 ustawy o świadczeniach (tak np. postanowienie NSA z dnia 15 listopada 2006 r., sygn. akt II GSK 186/06)
Sprawa trzecia: skoro odwołanie przenosi spór na grunt prawa administracyjnego, to proszę Cię – nie powołuj w odwołaniach przepisów spoza norm prawa publicznego, w tym przede wszystkim nie podnoś samoistnych naruszeń prawa cywilnego, nie wskazuj podstawy swoich żądań w Kodeksie Cywilnym, a przede wszystkim nie posiłkuj się ustawa o zamówieniach publicznych. Ta ostatnia jest wprost wyłączona ze stosowania w postępowaniach konkursowych.
Sprawa czwarta kluczowa: stosownie do art. 152 ust. 1 u.ś.o.z. środki odwoławcze (a w konsekwencji skarga do sądu administracyjnego), o których mowa w art. 153 i 154 tej ustawy przysługują wówczas, gdy interes prawny świadczeniobiorcy biorącego udział w postępowaniu doznał uszczerbku w wyniku naruszenia przez Fundusz zasad przeprowadzania postępowania w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.
Dlatego, formułując zarzuty, musisz skupić się na naruszeniu zasad postępowania: zasady równego traktowania i uczciwej konkurencji – tutaj zapoznaj się z art. 134 u.ś.o.z.
Zapytasz jak te zasady mogę zostać naruszone?
Na wiele sposobów m.in.: na dopuszczeniu przez Komisję do zmiany oferty po terminie składania ofert; na braku uznania przez Komisję wniosku o zmianę oferty, choć wniosek stanowił uzupełnienie braków formalnych; na braku odrzucenia oferty konkurenta, kiedy zachodzi ku temu przesłanki; na braku uwzględnienia punktów rankingujących pomimo spełnienia warunków; na uwzględnieniu punktów rankingujących konkurencji, choć ta warunków nie spełnia.
Jak ma się naruszenie do interesu prawnego?
Pojęcie uszczerbku interesu prawnego nie występuje zasadniczo w prawie administracyjnym, gdzie mowa jest o naruszeniu interesu prawnego (a nie o jego uszczerbku). W literaturze wskazuje się natomiast, że do uszczerbku interesu prawnego uczestnika postępowania w procedurze zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej dojść może wówczas, gdy naruszenie zasad postępowania, tj. konkretnego przepisu prawa przez podmiot prowadzący postępowanie, ma wpływ na ocenę możliwości zawarcia umowy o świadczenie takich usług.
Chciałbym, żebyś to dobrze zrozumiał. W odwołaniu lub w uzasadnieniu skargi musisz tak skonstruować zarzuty, aby w konkluzji wywieść, że ich naruszenie przez Komisję spowodowało, że Twoja oferta nie została wybrana. Mówiąc jeszcze prościej – jakby zasad nie naruszono (przyznano punkty, nieodrzucono oferty – względnie gdyby ofertę konkurencji odrzucono), to Twoja oferta zostałaby wybrana.
Powyższe ma dalsze konsekwencje: Ujęcie uszczerbku interesu prawnego w postępowaniu dotyczącym zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej determinuje sposób postępowania organu administracyjnego, do obowiązków którego będzie należało zbadanie okoliczności podnoszonych we wniosku – odwołaniu, a następnie ocena, czy i w jakim zakresie naruszenie to realnie spowodowało doznanie takiego uszczerbku.
Dlatego – wracając do przypadku mojej Klientki – błędne sformułowanie zarzutów, podniesienie ich w sposób nieprawidłowy, powołanie się na przepisy nieznajdujące zastosowania w podobnych sprawach – de facto pozbawia szans na oczekiwany wynik postępowania.
Nie łudź się – zarówno Organ, jak i Wojewódzki Sąd Administracyjny nie będzie poszukiwał za Ciebie zarzutów, czy zaniedbań, jeżeli Ty ich wcześniej nie wskażesz i nie uzasadnisz.
Przykład?
Jeżeli nie podniesiesz zarzutu związanego z punktacją w toku konkursu, to okoliczności te zwyczajnie nie będą badane.
W sytuacji zaś, gdy zarzut będzie trafnie sformułowany i uzasadniony, to w postępowaniu administracyjnym (etap po wniesieniu odwołania) dojść musi do ujawnienia i zbadania wszelkich okoliczności związanych z punktacją (lub jej brakiem) będącą skutkiem ocen dokonywanych w odniesieniu do poszczególnych wymagań stawianych w ogłoszeniu.
Dlatego, zanim zdecydujesz się na samodzielne sporządzenie odwołania lub skargi do Sądu, zapoznaj się z:
- Działem VI Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej;
- Kodeksem postępowania administracyjnego, w szczególności z: art. 7, 10, 77, 80, 107§3 kpa.
To na pewnie nie zaszkodzi, a pozwoli Ci odnaleźć się odrobinę w postępowaniu.
Taka minimalna wiedza może również pomóc skontrolować odwołania, czy skargi pisane w Twoim imieniu przez inne podmioty.
Pamiętaj, zawsze masz prawo pytać, a jak wiemy – pytać można wtedy, kiedy wiadomo o co.
Do usłyszenia.